Tel Aviv idaresinin son vakitlerde yük verdiği suikast siyaseti, Gazze’deki savaş için açıklanan amaçların gerçekleşmesine ne derece katkı sağlayacağı ve direniş hareketlerinin örgütsel yapısının bu suikastlardan nasıl etkileneceği sorularını gündeme getirdi.
İsrail, Gazze Şeridi’nde 7 Ekim 2023’ten bu yana sürdürdüğü savaş için bir dizi gaye açıklamıştı. Bunlar, Hamas’ı yok etmek, İsrailli esirleri meskenlerine geri döndürmek ve Gazze’nin bir daha İsrail’in güvenliği için tehdit oluşturmamasını sağlamaktı.
Bu amaçlardan hiçbirini gerçekleştiremeyen İsrail, 17 Eylül’de savaşın amaçlarını “Hizbullah’ın ataklarından kaçan kuzeydeki İsraillilerin meskenlerine geri dönmesini de” kapsayacak halde genişlettiğini açıkladı.
İSRAİL SUİKASTLARA YÖNELDİ
İsrail, 17 Ekim 2023’te Kassam Tugayları Genel Askeri Kurulu Üyesi Eymen Nevfel, 26 Kasım’da Askeri Kurul Üyesi Ahmed el-Gandur, 2 Ocak 2024’te Hamas’ın Siyasi Ofis Lider Yardımcısı Salih el-Aruri, 30 Temmuz’da Hizbullah’ın üst seviye kumandanlarından Fuad Şükür’ü öldürdü.
Hamas lideri İsmail Heniyye ise 31 Temmuz’da Tahran’da suikasta uğradı.
Suikast serisinin son halkını ise Hizbullah lideri Hasan Nasrallah oluşturdu. Nasrallah, 28 Eylül’de Beyrut’a düzenlenen hücumda hayatını kaybetti.
OPERASYONLARIN TESİRİ SÜREKSİZ
İsrailli yetkililer, direniş başkanlarına yönelik suikastların, Hizbullah’ı, Litani Irmağı’nın ötesine çekilmeye zorlamak için kâfi olacağını düşünürken, Batı basınında yer alan tahlillerde bu operasyonların tesirinin “geçici” olduğu savunuldu.
İngiliz “The Telegraph” gazetesinin 28 Eylül tarihli haberinde, suikastın, Hizbullah’ı İsrail’le gayretten vazgeçirmeye yetmeyeceği çünkü değerli roller oynayan çok sayıda önderin hala hayatta olduğu söz edildi.
Gazetede, Nasrallah’ın öldürülmesinin sembolik bir mana taşıdığı, onun yalnızca partinin sesi ve yüzünü temsil ettiği, siyasi ve askeri kararların ise İran’a bağlı yetkililer tarafından alındığı vurgulandı.
İran İhtilal Muhafızlarının, yeni askeri başkanların seçilmesine yardımcı olacağı aktarıldı.
SUİKASTLAR YARAR GETİRMEZ TERSİNE ŞİDDETİ DOĞURUR
Yossi Melman, İsrail merkezli Haaretz gazetesinde 2 Ağustos’taki yazısında “bu hızda gerçekleştirilen suikastların rastgele bir siyasi gayeye hizmet etmediği ve bir yarar da sağlamadığı tersine uzun vadede şiddetin artmasına neden olabileceğini” söz etti.
Heniyye ve Şükür suikastlarının akabinde kaleme aldığı yazısında Melman, “İsrail’in Gazze ve Lübnan’daki hücumlarının, suikastların aslında bir hedef haline geldiğini gösterdiğini” vurguladı.
Bu suikastların Gazze ve Lübnan’daki savaşı sona erdireceği tarafındaki açıklamaları eleştiren Melman, “İsrail’de beşerler, bu tıp taktiklere bel bağlayarak kendilerini kandırıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
NASRALLAH’IN GİDİŞİYLE İSRAİL İLE OLAN ÇATIŞMA BİLİNMEYEN BİR YOLA GİRDİ
İsrail 1992’de Abbas el-Musevi’yi öldürdüğünde Hizbullah ortadan kalkmış olmadı tersine onun yerine genel sekreterliğe İsrail’in başdüşmanı olacak Nasrallah geçti.
Heniyye’nin öldürülmesinin akabinde da yerine Yahya es-Sinvar geçti. Gözlemciler, bunun İsrail için daha makus bir sonuç olduğunu çünkü Sinvar’ın Gazze direnişini bilfiil yöneten kişi olduğunu vurguladı.
Atlantic Kurulu Orta Doğu Programları bünyesinde vazifeli kıdemli araştırmacı Alia Brahimi, 28 Ağustos’ta Kurulun sitesinde yayımlanan tahlilinde, “Nasrallah’ın, kusurlarına karşın jeopolitik oyunu düzgün bilen rasyonel bir figür” olduğunu yazdı.
Nasrallah’ın, Gazze’deki sivillere düzenlenen hücumların intikamını almak konusundaki hamasi telaffuzlarına ve silah gücüne karşın İsrail’e büyük bir akın düzenlemediğine işaret etti.
Brahimi, tahlilinde şu sözleri kullandı:
“Nasrallah’ın gidişi, hem Lübnan dinamiklerini hem İsrail’le olan çatışmayı yeni bir yola, meçhul bir yola itti. Hizbullah’ın doğuşu ileride olacaklara işaret edebilir. Hizbullah, İsrail’in 1982’de Lübnan’ı işgal etmesinin akabinde yaşanan düzensizlik ve acının ortasında ortaya çıktı ve İsrail’le yaşanan çatışmadan beslendi.
Bu çatışma ve bilhassa bayan ve çocukların öldüğü hücumlar devam ettiği surece, Hizbullah’ın tekrar organize olmasının önü açılacaktır.”