İSTANBUL (İGFA) – Türkiye, gençlere armağan edilen 19 Mayıs Atatürk’ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramının 104. yıl dönümünü kutlamaya hazırlanırken, ülkede Z jenerasyonunun iş hayatına dair beklenti ve niyetleri, şirketlerin en çok merak ettiği mevzuların başında geliyor.
Ekonomik konjonktür, zelzele ve seçim süreci üzere kritik mevzuların tesiri altındayken gençlerin beklentilerine ışık tutan Gençlerin meslek platformu Youthall, Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması’nın sonuçlarını yayınladı.
Bu yıl ikincisi gerçekleştirilen araştırma; üniversite öğrencisi ve yeni mezun gençlerin ömür şartlarını ve alışkanlıklarını, iç dünyalarını, ülkedeki ekonomik ve toplumsal şartlara, dış dünyaya yönelik yorumlarını, meslek planlarını, iş dünyasına bakış açılarını, karşılanan ya da karşılanamayan beklentilerini, geleceğe yönelik eğilimlerini ortaya koydu. Araştırmaya; 18-34 yaş aralığındaki, 171 farklı üniversitenin 128 farklı kısmında okuyan 1219 öğrenci ve 342 mezun katıldı. Araştırmanın toplam örneklem büyüklüğü 1558 olarak belirtildi.
İŞ ARAYAN ÜNİVERSİTE MEZUNLARININ YÜZDE 69’U 1.500 TL HARÇLIK İLE GEÇİNİYOR
2022 araştırması sonuçları ile kıyaslandığında, berbata giden ekonomik şartlar nedeniyle aile meskeninde kalan gençler oransal olarak artarken, yurtta ve öğrenci meskeninde kalanlar ise oransal olarak azaldı. Gençlerin aylık gelir yahut harçlık bilgilerine bakıldığında, çok hudutlu imkanlarla yaşadıkları gözlemleniyor. İş arayan üniversite mezunlarının %69’u, ayda en fazla 1.500 TL harçlığa sahip. Öğrencilerin ise %38’i 1.250 TL, %33’ü 1.251-2.500 TL aralığındaki bir harçlıkla geçinmeye çalışıyor. 2022 araştırması ile kıyaslandığında yıllık 7 enflasyona karşın, skalanın en alt düzeyindeki bu harçlıkların geçen yıla nazaran yalnızca %25 artış gösterdiği görülüyor. Buna rağmen Mart 2023 TÜİK datalarına nazaran, bir yetişkinin sağlıklı ve istikrarlı beslenmesi için tüketmesi gereken besinlerin aylık maliyeti erkeklerde 2.385 TL, bayanlarda ise 2.276 TL. Bu sayılar göz önünde bulundurulduğunda gençlerin aylık gelirleri, yalnızca sağlıklı beslenmeleri için gereken meblağın bile çok altında kalıyor.
Buna ek olarak üniversite mezunu çalışanların da gelir düzeyi kendilerini ve ömür standartlarını geliştirmek için kâfi değil. Araştırma sonuçlarına nazaran üniversite mezunu çalışan gençlerin yüzde 24’ü minimum fiyattan az yahut minimum fiyat düzeyinde gelir elde ediyor.
İŞ BULMAK ZORLAŞTIKÇA GENÇLER ÖNEMSEDİKLERİ KRİTERLERDEN TAVİZ VERİYOR
Araştırmanın sonuçları, Türkiye’deki gençlerin geleceklerine yönelik karamsar bakış açıları ile ilgili çok net sonuçlar çıkardı. Bilgilere nazaran gençlerin 5’te 1’i mutsuz, 4’te 1’i geleceği olumsuz algılıyor, 4’te 3’ü ise gerilimli. Mezunların %67’si ve çalışan mezunların %79’u gençlerin şu anda çalıştıkları iş yerlerinden birinci fırsatta ayrılacağı inancında. %80’i şirketlerin çalışanları önemsemediğini ve günümüz ekonomik şartlarından yarar sağladığını düşünüyor. Çalışan mezunların %83’ü, iş arayan mezunların ise %90’ı iş bulmanın eskiye kıyasla daha da zorlaştığı görüşüne katılıyor. İş bulmak zorlaştığı için gençlerin önemsedikleri birçok kriterden süreksiz olarak taviz verdiği görüşü mezunların %88’i tarafından tabir edilirken bu oran iş arayan mezunlar ortasında %92 seviyesinde. %93’ü ise süreksiz olarak düşük fiyatlar ile çalışmaya sessiz kalıyor. Üniversite mezunu çalışan gençlerin kazandıkları fiyatlara bakıldığında, %24’ü minimum fiyattan az yahut taban fiyat düzeyinde kazanıyor.
GENÇLERİN 3’TE 1’İ ÜLKE FARK ETMEKSİZİN YURT DIŞINA GİTME EĞİLİMİNDE
Araştırmada, “Gençlerin Gelecek Öngörüleri” kısmında gençlerin çalışmak için yurt dışına gitme eğilimleri de incelendi. “İmkân olsa yurt dışına sarfiyat misin?” sorusuna gençlerin yarısı neresi olduğuna nazaran karar vereceğini belirtirken; üçte birinden fazlası ülke fark etmeksizin yurt dışına gitmek istiyor. “Büyük ihtimalle gitmem.” ve “Kesinlikle gitmem.” diyenlerin oranı ise yalnızca %7.
Araştırmada “İş dünyasına bakış ve ferdî hedefler” ile ilgili sorular, hem öğrencilere hem de mezun gençlere soruldu. Buna nazaran gençlerin gerçekleştirmeyi en çok istedikleri maksatlar; yurt dışında çalışmak, yönetici olmak, teşebbüsçü olmak ve dünyaya yarar yaratan bir projede yer almak. Yurt dışının en kıymetli albenileri; iş/özel hayat istikrarı ve emeğe paha verilmesi.
GENÇLER GLOBAL ŞİRKETLERDE, TEKNOLOJİ ALANINDA, HİBRİT ÇALIŞMA İSTİYOR
Araştırmaya katılanların yüzde 86’sı, küresel şirketlerin eskiye kıyasla daha fazla tercih edilmeye başladığı görüşünde. Gençlerin %84’ü kurumsal bir şirkette çalışmak istiyor. Yazılım geliştirme, IT, Ar-Ge, Ür-Ge üzere teknolojik departmanlar çalışmak için birinci tercih. İnsan kaynakları ve finans üzere kısımlar de gençler nezdinde albenili. Çalışma biçimi olarak öncelikli tercihleri ise hibrit çalışma. Gençlerin yarısı hibrit çalışma modeli tertibini kendi tanımlamak istiyor.
Gençlerin Beklenti ve Yönelimleri Araştırması’nın ayrıntılı raporuna ulaşmak için tıklayabilirsiniz.