Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy’nin ABD’ye yaptığı ziyaret bu hafta Arap medyasının en kıymetli gündem başlıklarından biriydi. Bunun yanı sıra, Afganistan’da Taliban idaresinin bayanların üniversiteye gitmesini yasaklaması da Arap basınında geniş yer buldu. Tunus’taki düşük iştirakli parlamento seçimleri (seçimlere iştirak oranı bilhassa de muhalefetin boykotuyla yüzde 8.8’de kaldı) ve ABD’nin son günlerde Suriye’nin kuzeyinde ve bilhassa de Fırat’ın doğusundaki faaliyetleri bu haftanın öteki değerli hususları ortasındaydı.
PUTİN YENİLGİYİ İTİRAF ETMİYOR
Birleşik Arap Emirlikleri dayanaklı ve Londra merkezli El Arab gazetesi muharrirlerinden Lübnanlı gazeteci Hayrallah Hayrallah, Zelenskiy’nin Washington ziyareti ve Putin’in son konuşmasını değerlendirdiği yazısında, Putin’in 10 aydır devam eden Ukrayna savaşında ‘açık bir formda başarısız olduğunu lakin bunu kendine bile itiraf etmediğini’ yazdı. Hayrallah’a nazaran Kiev’e saldırmak, Putin’in kendine kurduğu bir tuzaktan ibaretti.
Arap dünyasının tanınmış bir öbür muharriri Filistinli gazeteci Abdulbari Atvan ise, Zelenskiy’nin ziyaretindeki Kongre konuşmasına dikkat çekti. ABD’nin Ukrayna’ya Patriot vereceği açıklamasıyla ilgili ise daha evvel ABD’den Patriot isteyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’ı hatırlattı.
‘DÜNYA AFGAN KADININI YALNIZ BIRAKTI’
Afganistan’da bayanlara üniversite kapılarının kapatılmasına yönelik birçok Arap gazetesinde reaksiyon vardı. Kimi gazete ve müellifler ABD’nin Afganistan’dan çekilmesine atıfta bulunarak ABD’nin oradaki bayanları Taliban karşısında yalnız bıraktığını yazdı, kimisi de dünyada bu hususla ilgili reaksiyonların cılızlığına dikkat çekti.
Suudi El Arabiya TV kanalının genel yayın direktörü Memduh El Muheyni, Afganistan’daki çekişmenin bedelini Afgan bayanının ödediğini yazdı. Bir Afgan bayanın “Yıkılmış durumdayım, bütün hayallerimi kaybettim ve hayatım ebediyen bitti” formundaki isyanına yer verdi ve bunu çarpıcı bir biçimde yorumladı: ‘Gerçekten çok acıklı bir durum fakat ne yazık ki gerçekte hiçbir şeyi değiştirmeyecek.'”
ABD menşeili Arapça yayın yapan El Hurra televizyonunun internet sitesindeki bir haberde ise Taliban’ın bayanların üniversiteye girmesini yasaklayan kararının ardında, ‘dünyaya baskı kurma maksadının olduğu’ tarafındaki görüşlere yer verildi. ABD hükümetinde jeostratejik müsteşar olarak misyon yapan Patricia Degenaro’ya nazaran, Taliban buna emsal kararlarla başta ABD olmak üzere dünyanın dikkatini çekmeye çalışıyor.
‘KAYS SAİD BÜYÜK BİR DARBE ALDI’
Tunus’ta parlamento seçim sonuçlarının açıklanmasından sonra Tunus’taki muhalif çevreler bu sonuçlara bakarak, Cumhurbaşkanı Kaysa Said’in ‘iktidardaki günlerinin sayılı olduğunu’ sav etmeye başladı ve Said’in iktidardan çekilmesi için davette bulundu. Ayrıyeten Said’in gidişi sonrası için de farklı senaryolar ortaya atılmaya başlandı. Bu üslup davetler yalnızca Tunus içinden çıkmadı. Birtakım yabancı taraflardan da birebir davetler geldi. Bunların ortasında, “Kays Said’in istifasının vakti geldi” daveti yapan ABD’li kuruluş Atlantic Council de vardı. Kays Said ise bu usul davetler karşısında pek oralı olmadı. Bu davetleri yapan kesitleri de ‘komplocular’ ve ‘gevezeler’ olarak niteledi. Yürüdüğü yolda ilerlemeye devam etti. Bir sonraki seçimler ise ocak ayında yapılacak. Kays Said halkla olan bağında rastgele bir değişim olmadığını ve Tunus’un yakında bu darboğazdan çıkacağını düşünüyor.
Muhalefetin siyasi rakibine karşı her türlü olumsuzluğu kullanıp baskı kurmaya çalışması çok doğal. Lakin telâşlı davranmaktan kaçınmalı ve objektif olmalıdır. Çünkü muhalefet uygun biliyor ki, Tunus’ta seçimlere iştirak oranıyla ilgili rastgele bir anayasal koşul bulunmuyor. Ayrıyeten bağımsız karar alıcı ve bu şekil durumlarda son noktayı koyabilecek bir anayasa mahkemesi de yok.
Kays Said’in seyahati devam ediyor. Lakin şu da bir gerçektir ki, Kays Said o denli bir darbe aldı ki gerek içerde gerekse de dışarda artık ona karşı bakış açısı seçimlerden evvelkiyle birebir değil. Cumhurbaşkanı’nın ve yandaşlarının olan biteni haklı çıkarmak için öne sürdüğü münasebetler inandırıcılıktan uzak. Sayılar gösterdi ki, resmi olarak açıklanan sonuçlar, devleti çöküşe götürecek bir başarısız siyasi seyahatten öbür bir şey değil. Artık halkı, geleceklerinin daha âlâ olacağını ikna etmenin tek yolu, Kays Said’in izlediği yolu ve almış olduğu kararları gözden geçirmesinden geçer. (Selahaddin El Curaşi / El Arabi El Cedid Gazetesi)
Tunus Seçimlerine İştirak Düşüktü / İmad Haccac – El Arabi El Cedid Gazetesi ‘PATRIOT’UN LANETİ ZELENSKİ’Yİ DE VURACAK MI?’
Zelenskiy, Washington’a yaptığı yıldırım ziyaretinden büyük mali ve askeri yardım mutabakatlarıyla geri döndü. Bu mutabakatların içinde uçaksavar ve füzesavar Patriot sistemleri de var. Bu da Ukrayna savaşının başlamasından bu yana Ukrayna’ya yapılan yardımların 100 milyar dolara çıkması demek.
Patriot füzeleri, muadilleri olan Amerikan ‘HIMARS’ füzeleriyle tıpkı yazgısı paylaşabilir. Ve İngiliz Economist mecmuasına konuşan Amerikalı askeri yetkililer, bu sistemlerin savaşta hiçbir şeyi değiştirmeyeceğini söylüyor. Lakin Zelenskiy’nin Kongre önündeki konuşması bize Barack Obama’nın son devirlerinde Netenyahu’nun kongredeki konuşmasını hatırlattı. Netenyahu’nun konuşması, aksi bir sonuç vermiş ve kısa mühlet sonra iktidarının sona ermesine neden olmuştu. Pekala, Zelenskiy birebir ikili lanetle karşı karşıya kalacak mı? Birincisi Kongre’de konuşma yapma laneti, ikincisi de ABD ile Türkiye ve Suudi Arabistan ile bağlantılarının bozulmasına neden olan Patriot laneti. Patriot konusu Erdoğan’ın daha güçlü bir alternatif olan Rus S-400 sistemlerine yönelmesine ve Suudi Veliahtı Muhammed Bin Selman’ın ABD’yle ‘petrole karşılık müdafaa stratejisine’ dayanan ilgilerinin bozulup Bin Selman’ın yüzünü BRİCS öncülüğündeki yenidünya sistemine çevirmesine neden olmuştu. (Abdulbari Atvan / Rai Al Youm Gazetesi Başyazarı)
Zelenski’nin ABD Ziyareti / Kuds El Arabi Gazetesi ‘PUTİN SAVAŞI KAYBETTİĞİNİ KABULLENEMİYOR’
Ukrayna savaşı 300 günü geride bırakırken, Zelenskiy Washington’u ziyaret etti, Rusya önderi Putin ise tehditler savurarak nükleer silahları gündeme getirdi. Hem de 2022’nin en kıymetli olayı olan Ukrayna savaşını kaybettiğini hala idrak edemedi. Putin, savunma bakanlığında yaptığı konuşmanın büyük bir kısmını Rus halkının maneviyatını yükseltmeye ayırdı lakin, halkın Ukrayna’yla bir savaş istemediğini anlamıyor. Zelenskiy’nin Washington ziyaretinde ve Rusya Devlet Lideri Putin’in konuşmasında iki kıymetli noktaya dikkat çekmek gerekiyor. Birincisi ABD’nin ve Batı’nın Zelenskiy’e olan dayanağı devam ediyor. İkinci nokta ise, Putin bu savaşta başarısız oldu ve tansiyonu daha da tırmandırmaya hazır. Daha açık bir biçimde tabir etmek gerekirse, Putin en başından beri hesaplarının yanlış olduğunu kabul etmiyor. Yalnızca Kiev’in tek başına direnişi değerli bir yol ayırımıydı ve Kiev’e saldırmak, Putin’in kendi kendine kurduğu bir tuzaktı. (Hayrallah Hayrallah / Londra merkezli El Arab Gazetesi)
‘2023’TE DE LİBYA’DA TAHLİL GÖRÜNMÜYOR’
Bir yıl daha birkaç gün sonra ‘gitmeye’ hazırlanıyor ve Libya krizi birkaç sene evvel zorla içine sokulduğu kutunun bir santim dışına çıkamadı. Yeniden ufukta bir yıl daha görünüyor lakin bu yılın Libya halkına ne üzere sürprizler ve ihtimaller getireceği tam olarak bilinmeyen. Şu kesin olarak kabul edilmelidir ki, Libya’da barışa giden yol hiç de kolay değil. Zira Libya krizi birçok başşehir ortasında dağılmış durumda. Bu da Libya’nın yıllardır birebir yerde durmasına neden oluyor. Bunun yanı sıra, krizi çözmek için ortaya konan bütün teklifler başarısız oldu. Zira bu teklifler kasıtlı bir biçimde gerçeklikten kopuk. Üstelik Libya’da silahlı örgütler kendini her türlü dayatıyor ve elde ettiği maddi çıkarlardan, karşılığı verilmeden kolay kolay vazgeçemez. Üstelik bu silahlı yapıların başındakiler ortaya konan tahlil tekliflerinden uzak tutuldular ve diyalog ihtimalleri yüzlerine kapatıldı. Güya onlar hiç yokmuşçasına. Bunların dışında krizi çözmek için mümkün yolları engelleyen siyasi şahsiyetler, her vakit bulundukları mevki ve pozisyonlarını daha da sağlamlaştırıyor. Bunlar siyasi arenada bütün ipleri ellerinde tutuyor. Libya’yı içinde bulunduğu krizden çıkarma ihtimali olan seçimlerin yapılması da artık gerçekleşmesi çok güç olan bir hayalden ibaret.
Belki de Libya’yı önümüzdeki sene bekleyen en makus ihtimal çekişmelerin denetimden çıkması ve savaşlar silsilesine geri dönülmesidir. Alandaki tanıklıkların birden fazla Libya’da savaşın tekrar başlama ihtimalinin uzak olmadığını teyit ediyor. İsteyen herkes Halife Hafter’in yaptığı son konuşmayı dinleyebilir ve içerdiği tehditleri görebilir. Dileyen, denizde durdurulan son büyük askeri sevkiyatın hacmine de bakabilir. (Cuma Boukleb / Suudi Şark’ül Evsat Gazetesi)