İSTANBUL – Müellif Yavuz Ekinci, 10 yıl evvel basılıp geçen 7 Şubat 2023’te CİMER’e yapılan şikayetin akabinde toplatılan ‘Rüyası Bölünenler’ romanında ‘terör propagandası’ yaptığı argümanıyla bugün Çağlayan Adliyesi 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi’nde hakim karşısına çıktı.
Yazar Yavuz Ekinci’nin davasını Ayşen Şahin, Irmak Zileli, Yiğit Bener, Aslı Tohumcu, Deniz Aziz Başarır, Başar Başarır, Mine Söğüt, Haydar Ergülen, Murat Gülsoy, Ayşegül Tözeren, Sibel Oral, İsmail Güzelsoy başta olmak üzere çok sayıda müellif takip etti.
Mahkeme kimlik tespitinin akabinde başladı. Sanık kürsüsüne çağrılan Yavuz Ekinci, savunmasını yaptı.
Ekinci’in yaptığı savunmanın tam metni şöyle:
“Sayın Mahkeme, ben bir müellifim. Çeyrek asırdır okumadığım ve yazmadığım bir günüm olmadı. Altı roman, üç hikâye kitabı, bir çocuk kitabı yazdım. Metinlerim onlarca lisana çevrildi. Halbuki artık on yıl evvel yayınlan Düşü Bölünenler romanımdan ötürü suçlanıp yargılanıyorum. Öncelikle hakkımda isnat edilen Düşü Bölünenler romanımla ‘Terör Propagandası Yapma’ suçlamasını katiyen kabul etmiyorum. Yazmış olduğum bir roman, kurmaca bir metin sebebiyle bu formda suçlanmaktan ötürü da bir müellif olarak hukuk devleti ismine son derece keder duyuyorum. Aşağıdaki formda savunmamı yapmak istiyorum.
Mahkemenin davetini, yani mahkeme celbini aldığım gün; tıpkı mahkemenin bana sorduğu gibibende kendi kendime şu soruyu sordum ‘Ben bu romanı neden yazdım?’ Birinci okulun ya 3 ya da 4. sınıfındaydım. Öğretmenimiz bize ‘Resim defterinizi çıkarın ve konutunuzu, köyünüzü çizin’ demişti. Büyük fotoğraf defterimi açtım, sayfanın ortasına evvel bir çatı, sonra bir konut… Konutun sağına gürül gürül akan bir dere, sol tarafına ise kocaman bir çam ağacı… Sonra meskenin gerisine sıradağlar, sıradağların ortasında yükselen sarı bir güneş, V-M harflerinde onlarca kuş çizdim. En son konutun çatısına tüten bir baca çizdim.
Derken yıllar geçti. Üniversiteyi bitirdim ve öğretmen olarak Batman’ın bir köy okuluna atandım. Bir gün öğrencilerime ‘Resim defterlerinizi çıkarın ve konutunuzu, köyünüzü çizin’ dedim. Çocuklar defterlerini çıkarıp konutlarını çizmeye koyuldu. Sıraların ortasında dolaşıp öğrencilerimin çizdiği fotoğraflara baktım. Öğrencilerim de tıpkı benim üzere, sayfanın ortasına çatılı bir konut, konutun sağına dere, soluna çam ağacı, art fona sıradağlar, dağların ortasında yükselen güneş ve havada asılı kuşlar çizmişlerdi. Halbuki gerçek bu değildi. Ben bir dağ köyünde büyüdüm. Konutumuzun duvarları taştan ve damları topraktandı. Köyde tek bir çatılı konut yoktu. Lakin ben yeniden de fotoğraf defterime çatılı bir konut çizmiştim. Vazife yaptığım köy, bir ova köyüydü. Meskenler kerpiçtendi. Hepsi toprak damlıydı ve köyde çatılı tek bir konut bile yoktu. Ancak öğrencilerim de benim üzere meskenlerini çatılı yapmışlardı. Pekala neden çatısı olmayan konutumuzu değil de kitaplardaki üzere çatılı mesken çiziyorduk? Zira konutumuzun bir mesken olduğunu düşünmüyorduk. İşte o günlerde hikayeler yazıyordum. Okuduğum kitaplardaki üzere öykülerdi bunlar. Hiç bilmediğim, görmediğim hayatları anlatıyordum. Zira bir öykümün olduğunu ve öykümün de anlatılmaya paha bir kıssa olduğunu düşünmüyordum. Tıpkı yaşadığım konutun çizilmeye paha bir mesken olduğunu düşünmediğim gibi…
Evimin bir mesken olduğunu, öykümün de anlatılmaya kıymet bir öykü olduğunu anlamamı sağlayan müelliflerden biri Yaşar Kemal’dir. O yüzden Yaşar Kemal benim için bir müelliften öte, bir keşif bir buluştur. Bu vesileyle Yaşar Kemal’i hürmetle anıyorum.
Onun sayesinde yüzümü kendi konutuma, yani kendi öyküme çevirdim. Açıkçası, ‘Rüyası Bölünenler’de anlatıldığı üzere bir hayatım olmadı lakin Düşü Bölünenler benim konutumun ve evimdeki insanların geniş manasıyla, köyümün, memleketimin, ülkemin öyküsüdür. Düşü Bölünenler, pencerenin önünde gözü yolda, televizyonun karşısında giden oğullarından, kızlarından yahut babalarından haber bekleyenlerin kıssasıdır. Bitmeyen bir bekleyişin öyküsüdür. İster buna Cumartesi Anneleri, ister buna Diyarbakır Aileleri deyin! Düşü Bölünenler, o denli yahut bu türlü bu coğrafyanın öyküsüdür.
Bu davada beni en çok üzen ve birinci duyduğumdan beri anlamaya çalıştığım, büyük şubat zelzelesinin ikinci gününün gecesinde ‘Rüyası Bölünenler’ romanımı CİMER’ e şikâyet eden insanın ruh dünyasıdır. O gün binlerce insan Hatay’da, Maraş’ta, Antep’te, Malatya’da enkaz altındaydı. Ülke olarak, insan olarak çaresizlik içindeydik. Utanarak konutumuzda, ekran başında bekliyorduk. İnsan sıcak bir yerde olduğundan, yaşadığından utanıyordu. Meğer bütün bu dehşetli olaylar yaşanırken 7 Şubat gecesi birisi hiç üşenmeyip ‘terör propagandası yapıyor’ diyerek ‘Rüyası Bölünenler’ romanımla ve benimleilgili CİMER’e ihbarda bulunabiliyordu. Yani ben ogünlerde meskende oturmaktan, yemek yemekten, konuşmaktan bile utanırken, vatansever olduğunu düşünen biri romanımı ve beni CİMER’e şikâyetedebiliyordu.
Davanın sonucunu değil benim romanımı ülkenin bulunduğu o atmosferde ihbar edebilen o vatansever insanın ruh halini merak ediyorum. Vatansever vatandaşın bu ihbarı üzerine 7. Sulh Ceza Hakimliği, ne benim ne de yayınevimin savunmasını almadan 2014 yılında yayınlanan kitabıma toplatma ve yasaklama kararı verdi.
Mahkeme, Düşü Bölünenler’e toplatma kararı çıkararak roman kahramanlarını tutuklayıp onları mahpusa mi atacak? Dünyanın bütün polisleri birleşse de tek bir roman kahramanını tutuklayıp mahpusa atamaz. Onlar artık birer ölümsüz olarak hayatın içindeler. Sonları ve lisanları aşalı çok oldu.
Şimdi geldiğimiz nokta daha da dramatik. İstanbul Cumhuriyet Savcılığı, bu ihbardan yola çıkarak birinci baskısı 10 yıl evvel çıkmış kitabımla ilgili ikinci bir soruşturma başlattı. Zira mahkemeye nazaran kitabın toplatılması, yasaklanması kâfi bir ceza değildi muharririn da cezalandırılması gerekiyordu. Şu an bu mahkeme salonunda bulunmamızın nedeni bu vatansever vatandaşın o geceki ihbarıdır.
Roman bir kurgudur. Kurguladığım kainatın mahkemeye gerçek gelmesi benim edebiyatımın gücünü, mahkemenin de edebiyata yaklaşımını gösterir. Kurgulanmış bir yapıtın kainatına açılan dava soyuttur. Onu bugünün mahkemelerinde yargılayıp yasaklayıp toplatmak ise politiktir. Karakterler ve onların sözleri üzerinden sanatçıyı yargılamak ise sanata hakarettir. Bir roman kahramanının söylediklerinden, yaptıklarından ötürü müellifini yargılarsak, o vakit Raskolnikov’ dan ötürü Dostoyevski’yi katil olarak yargılamamız lazım.
Yargılandığım romanım çağdaş bir Yusuf ve kardeşlerinin kıssasıdır. Babasının sevgisine aç olan bir çocuğun kıssasıdır. Hayali bir karakterin kardeşini arama öyküsüdür. İddianamede geçen kısımlar bu hayali kahramanın gözünden anlatımdır. Kitap içerisindeki tüm olay ve şahıslar benim hayal eserimdir. Bu olayları yazılı ve görsel basından edindiğim bilgilerle kurguladım. Kurgulanmış karakterlerin gözünden yapılan anlatımların kabahat teşkil etmeyeceğini düşünüyorum. Üzerime atılı suçlamayı kabul etmiyorum. Sayın mahkemenin 2014 yılında yani 10 yıl evvel yayınlanan Düşü Bölünenler romanımı Anayasa ve AİHM de düzenlediği üzere fikir ve tabir özgürlüğü kapsamında değerlendirmesini ve beraatime karar verilmesini talep ediyorum.”
Ne olmuştu?
Yavuz Ekinci’nin 2014’te yazdığı ve Doğan Kitap’tan basılan ‘Rüyası Bölünenler’ kitabıyla ilgili 6 Şubat 2023 sarsıntılarından bir gün sonra, 7 Şubat’ta CİMER’e yapılan şikayetin akabinde soruşturma başlatıldı. İstanbul 7’inci Sulh Ceza Mahkemesi, 14 Mart 2023’te kitapla ilgili toplatma kararı verdi.
Kitapların toplatılması kararından İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da soruşturma başlattı. Savcılığın 5 Mayıs 2024’te tamamladığı iddianame, Çağlayan 23’üncü Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
(HABER MERKEZİ)